Ronduit Open heeft vastgesteld dat de uitvoering door het college van het raadsbesluit met betrekking tot zonneweiden tot veel en indringende reacties heeft geleid. Die reacties zijn deels inhoudelijk van aard en hebben deels betrekking op de gevolgde procedure, waaronder begrepen de communicatie. Er is sprake van zeer grootschalige projecten die ingrijpende gevolgen hebben voor het buitengebied en de wijze van besluitvorming geeft aanleiding tot vragen. 

Bij motie is het college opgeroepen om concept-besluiten voor te leggen aan de gemeenteraad om haar de gelegenheid te bieden opvattingen hierover vooraf kenbaar te maken. Deze motie is aangenomen.

Ronduit Open stelde eerder raadsvragen over dit onderwerp. Hieronder leest u de vragen en beantwoording.

1. Ziet de wethouder de eerder goedgekeurde energiekansen kaart als een gebied waar kansen liggen of is het hem eender waar die kansen worden uitgevoerd?

De noodzaak van een goede landschappelijke inpassing van grootschalige projecten heeft geleidt tot een ‘Energiekansenkaart’ voor de hele gemeente Leudal. Op deze kaart is aangegeven waar in de gemeente Leudal eventueel plaats is voor windmolens en zonneweides. De gebieden zoals opgenomen in het op 28 april 2020 door de gemeenteraad goedgekeurde beleidskader ‘Duurzame Energie (zon en wind)’, geven dus de kansen voor duurzame initiatieven in de hele gemeente Leudal. In het beleidskader duurzame energie is aangegeven hoe het college uitvoering dient te geven aan het laten indienen van plannen. Zoals aangegeven in het door de gemeenteraad goedgekeurde beleidskader duurzame energie is in deze openstellingsronde een kaart met het projectgebied gepubliceerd waarin veel locaties opgenomen zijn. Het college heeft bij de openstellingsronde de locaties dus niet willekeurig bepaald. De uiteindelijke locaties zijn dus conform het beleid bepaald door de initiatiefnemers binnen het zoekgebied.

2. Is de wethouder zich ervan bewust dat gezien het groot aantal ingediende bezwaren en zienswijzen de haalbaarheid op de gekozen locaties als kansloos gekwalificeerd mogen worden?

Het is het college bekend dat er bezwaren zijn. Door de wethouder en de behandelend ambtenaar is met alle ‘bezwaarmakers’, die zich hebben gemeld, contact geweest. Er zijn veel vragen van inwoners en ondernemers in het gebied. De haalbaarheid van plannen hangt af van diverse factoren. Dit zijn onder andere de mate waarin voldaan wordt aan het beleid, de ruimtelijke aanvaardbaarheid en maatschappelijk draagvlak. Aan de drie initiatiefnemers die de kans krijgen in de tweede ronde, is uitdrukkelijk gevraagd om in hun plan aan te geven hoe zij de omgeving meenemen in hun plannen. De resultaten van de tweede ronde zijn niet bekend en daarom kan niet gesteld worden dat de initiatieven kansloos zijn.

3. Hoe denkt de wethouder en college om te gaan met ingediende bezwaren en zienswijzen?

De ingekomen brieven en reacties worden, net zoals bij andere ruimtelijke procedures, beantwoord en meegewogen in de totaalafweging. Daarbij houdt het college wel vast aan het vastgestelde beleidskader van 28 april 2020 en de kaders voor de openstellingsronde van 19 mei 2020.

4. Is de wethouder zich ervan bewust dat er door deze eerste ronde veel kwaad bloed gezet is bij omwonenden en inwoners van Leudal?

Het college is bekend met het feit dat er veel omwonenden vragen hadden en ook om allerlei redenen zich niet kunnen verenigen met de keuze voor drie initiatieven die uitgewerkt worden. Echter het beleidskader voor ‘Duurzame Energie’ is door de raad vastgesteld na diverse sessies met inwoners, ondernemers, belangenorganisaties. In die sessies is dit gebied overigens ook als kansrijk genoemd, mede vanwege de reeds aanwezige windmolens. In een zeer uitgebreide brief is de raad tot op detailniveau geïnformeerd over waar en hoe de opstellingsronde zou plaatsvinden. Geen enkel raadslid heeft aangegeven dat zij/hij het niet eens was met het gebied of de wijze waarop de openstellingsronde zou plaatsvinden.

Het gebied voor de eerste openstellingsronde had beter door de gemeente gecommuniceerd kunnen worden. Dat hebben we aan de omwonenden ook toegegeven en er zijn alsnog gesprekken gevoerd. Desondanks verandert de boodschap echter niet. De gemeenteraad heeft het college opgedragen om medewerking te verlenen aan het aanleggen van zonneweide en dat voert het college op dit moment uit. Het gebied is – op basis van het door de gemeenteraad vastgestelde beleid – het meest geschikt voor zonne-energie.

5. Is de wethouder zich ervan bewust dat de raad goedkeuring gegeven heeft aan de energie kansen kaart als een gebied waar kansen liggen en alleen ten uitvoer gebracht kunnen worden bij voldoende draagvlak door de omgeving?

De stelling dat de gemeenteraad heeft vastgesteld dat de plannen alleen uitgevoerd mogen worden bij voldoende draagvlak berust op het niet juist lezen van het beleidskader. In het beleidskader voor ‘Duurzame Energie’ zijn diverse criteria en uitgangspunten opgenomen. Er is echter niet opgenomen dat initiatieven enkel gerealiseerd kunnen worden bij volledige instemming door inwoners en ondernemers. Dit is evenmin opgenomen in het kader voor de eerste openstellingsronde dat op 19 mei 2020 aan de gemeenteraad is toegezonden. Een belangrijk deel van de bezwaren heeft betrekking op het feit dat de gemeente Leudal zonneweiden wil realiseren maar daarover heeft de gemeenteraad al een besluit genomen. Daarbij moet ook niet worden vergeten dat een deel van de ‘bezwaarmakers’ direct of indirect persoonlijk belang heeft bij een ander project dat het niet heeft gehaald.

6. Kan de wethouder beamen dat dit huidige draagvlak totaal niet aanwezig is? En wat denkt de wethouder er aan te doen om draagvlak te creëren of laat hij dit over aan initiatiefnemers

Draagvlak bij duurzame energieprojecten is geen eenvoudige opgave. Daarin is Leudal niet uniek. Door de wethouder zijn in de afgelopen periode (september-november) diverse gesprekken gevoerd met inwoners en ondernemers van het gebied. Deze gesprekken waren gericht op een nadere toelichting op de keuze voor dit gebied en de beantwoording van vragen. Daarnaast was onderdeel van de tweede ronde dat initiatiefnemers draagvlak zouden creëren. Daartoe hebben ze diverse sessies georganiseerd. De resultaten daarvan zullen bekend worden als de plannen beoordeeld zijn.

7. Behoeft de energietransitie geen landelijke benadering in plaats van een gemeentelijke? Waarom wil Leudal de groenste gemeente worden?

Het gaat in dit geval niet om ‘de groenste willen zijn’, maar om uitvoering geven aan de opgave van het Rijk hernieuwbare energieprojecten mogelijk te maken. Deze landelijke opgave, landt – hoe we dit ook wenden of keren – altijd in een lokaal gebied. Dit kan juist beter lokaal worden bepaald en ingevuld. Hierbij is ervoor gekozen de kernwaarden per gebied eerst in beeld te brengen en vervolgens, gelet op de kansrijke gebieden, een openstellingsronde te organiseren. Zo wordt richting gegeven aan de opgave.

8. Is de wethouder bereid om de huidige plannen tegen het licht te houden en de raad mee te laten beslissen omtrent keuzes van locaties?

Het college van burgemeester en wethouders heeft geen enkele bevoegdheid om het beleidskader ‘Duurzame energie’, dat door de raad is vastgesteld, zelfstandig te wijzigen. De raad heeft de locaties bepaald door vaststelling van het beleidskader voor ‘Duurzame Energie’. In een uitgebreide brief van 19 mei 2020 aan de raad is aangegeven hoe het college om zou gaan met de openstellingsronde. Daarover is door geen enkel raadslid een vraag gesteld dus mocht het college aannemen dat het duidelijk was en dat de raad het ook eens was met de wijze waarop de openstellingsronde wordt afgewikkeld. De afwikkeling van de huidige openstellingsronde staat vast en kan door de raad niet meer aangepast worden nu deze al in uitvoering is gebracht. De raad kan daarom niet meer terugkomen op haar eerder genomen besluit door alsnog zelf meer te gaan beslissen over de voorliggende plannen.

9. Welke toezeggingen zijn er gedaan richting initiatiefnemers m.b.t. doorgang van de projecten

Het college heeft geen enkele toezegging gedaan aan de initiatiefnemers. Het college heeft uitvoering gegeven aan het door de gemeenteraad vastgestelde beleidskader ‘Duurzame Energie’ en het kader (de spelregels) voor de eerste openstellingsronde. Binnen die kaders zijn drie initiatieven geselecteerd en deze zijn uitgewerkt. De uitgewerkte initiatieven zijn nog niet beoordeeld en hierover heeft dan ook nog geen communicatie met de initiatiefnemers plaatsgevonden. Dit neemt niet weg dat, wanneer voldaan wordt aan de beoordelingscriteria voor de uitwerking, medewerking moet worden verleend.

10. Zijn er consequenties, lees schadeclaims, als de gemeente besluit om de gekozen locaties te cancelen? Is het niet zo dat doorgang alleen plaatsvindt indien er voldoende draagvlak is zoals door de wethouder eerder aangegeven?’

Mocht de gemeenteraad in strijd met haar eerdere besluiten alsnog aan het college opdragen om geen medewerking te verlenen aan de initiatieven dan zullen er ongetwijfeld forse schadeclaims worden ingediend en de kans dat die gehonoreerd moeten worden is zeer groot. De kans is ook groot dat onze verzekeraar geen dekking zal verlenen als de gemeenteraad bewust een eerder genomen besluit terugdraait. Het gaat hierbij niet alleen om gemaakte kosten, maar ook om gederfde winsten. De stelling dat maatschappelijk draagvlak doorslaggevend is berust op het onjuist lezen van het beleidskader. Er is wel aangegeven dat maatschappelijk draagvlak meegewogen wordt.