De cijfers liegen er niet om. Structureel zorgen een aantal posten voor een negatief resultaat. Dan wel vanwege een te beperkte bijdragen vanuit het rijk, dan wel vanwege relatief hoge uitgaven op deze posten ten opzichte van het verdeelmodel. We ontkomen nu niet aan forse bezuinigingen en/of belastingverhogingen. Ronduit Open wil de volgende aandachtspunten meegeven richting de begroting.

Ruimtelijke ordening

De afdeling ruimtelijke ordening is een gigantische kostenpost van 3,8 miljoen euro. Ten opzichte van vergelijkbare gemeenten geeft Leudal hier op papier veel meer aan uit. Net als vorig jaar vragen we hier als Ronduit Open richting de begroting wederom aandacht voor. Valt hier het nodige te bezuinigingen of wordt er ten onrechte te veel onder deze post ingeboekt? Naar wij begrepen is er op de post ruimtelijke ordening juist een te lage bezetting. Een specificatie van deze 3,8 miljoen euro is dus nodig om orde op zaken te stellen op deze afdeling.

Sturing

Conform coalitieafspraak wordt er meer en meer door het college korter op de uitvoering gezeten. Dat spaart tijd en ergernis. Te vaak duren trajecten te lang, klagen burgers en ondernemers over voortgang en worden er problemen veroorzaakt door ambtelijke besluiten of toezeggingen die later gedoe op leveren. Directere sturing vanuit college waarbij wordt aangegeven welke richting we op willen, hoe dat moet worden aangepakt en wat er wel moet gebeuren en wat niet nodig is zorgen voor efficiëntie en kostenbesparing in de uitvoering. Bij navraag hierover aan ons college hebben wij begrepen dat men op de werkvloer merkt dat er door zowel management als college strakker op de uitvoerende taken gezeten wordt. Nieuw beleid leidt ook tot het efficiënter kunnen werken door onze ambtenaren. Tijdrovende mediation wordt opgepakt door collegeleden zelf. Bij handhavingszaken wordt er ook daadwerkelijk gehandhaafd, in plaats van overlegd. Dit zijn goede ontwikkelingen. Overigens, als we onszelf als gemeente serieus willen nemen zou het aantal van 1,5 BOA op 37.000 inwoners toch flink moeten stijgen.

Ons college merkt helaas ook nog dat te veel ambtenaren onnodig met dezelfde zaken bezig zijn. Ook worden er brieven uitgestuurd namens het college, terwijl deze in alle redelijkheid toch eerst ook door de verantwoordelijk portefeuillehouder geaccordeerd had moeten worden. Een te ver doorgevoerde mandatering is hier de oorzaak van. Het zou heel goed zijn wanneer het college hierover een rapportage verstrekt aan de gemeenteraad. Verbeteringen op dit gebied zullen op meerdere posten leiden tot besparingen. Als Ronduit Open sluiten we niet uit dat we richting de begrotingsbehandeling een amendement of motie willen opstellen over de te ver doorgevoerde mandatering, een taakstellende bezuiniging op de budgetten waarmee bepaalde afdelingen moeten werken en/of bezuinigingen op externe inhuur.

ICT

Wat dus voorkomen moet worden zijn de overschrijdingen van budgetten. Zo wordt er jaarlijks een hoop geldt besteed aan ICT, en telkens moet daar ook meer bij. Wat is begroot is nooit genoeg, toch kan niemand ons vertellen waar dit werkelijk aan op gaat. Het zijn min of meer onzichtbare investeringen, waarvan we maar moeten geloven dat ze ook telkens nodig zijn. Wat heeft begroten dan voor zin, en wie stemt hier telkens mee in van het college om zoveel te kunnen overschrijden. Ook dit zou volgens Ronduit Open richting de bezuinigingen in oktober goed onderzocht moet worden.

Sociaal domein

Leudal zit voor wat betreft de zorgaanbieders voor de jeugdzorg nog tot eind volgend jaar vast aan contracten met 120 zorgaanbieders. 10 Van deze 120 zorgaanbieders maken het grootste deel van de kosten. Zodra het contractueel mogelijk is moet Leudal de mogelijkheid grijpen om het aantal zorgaanbieders flink te verminderen en flink te snijden in de administratieve lasten van al deze zorgaanbieders. Deze in het verleden gemaakte contractuele verplichtingen vormen nu een hindernis om tot een transformatie van de jeugdhulp, en daarmee tot substantiële besparingen, te komen. Overigens kampen alle Limburgse gemeenten met grote tekorten op het sociale domein.

Aan de ene kant zal het rijk extra financiële middelen beschikbaar moeten stellen voor gemeenten om haar taken in het sociale domein ook goed uit te kunnen voeren. Het kan niet zo zijn dat het rijk taken overhevelt naar gemeenten, hier onvoldoende financiële middelen voor beschikbaar stelt, waardoor gemeenten vervolgens te maken hebben met grote financiële tekorten die bijna onvermijdelijk ook ten koste zullen gaan van de budgetten voor andere gemeentelijke taken. Dit is inmiddels ook kenbaar gemaakt aan verantwoordelijk minister De Jonge.

Van de andere kant moeten we als gemeente ook zelf proberen te korten op de kosten in het sociale domein. Het college is goed op weg om de bij motie opgelegde bezuinigingsopgave van een half miljoen euro te realiseren. De gemeenteraad zal hierover nog belangrijke beslissingen kunnen nemen. We moeten echter waken voor een ondoordachte roep om besparingen, welke waarschijnlijk meer kwaad dan goed zal doen. Het gaat immers om kwetsbare inwoners, kinderen, jongeren, ouderen, mensen met schulden en mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. We moeten bezuinigen zonder tegelijkertijd de goede hulp aan kwetsbare kinderen, de zorg-infra-structuur, werkgelegenheid bij zorgaanbieders en de innovatie in de zorg af te breken. 

Verder vindt Ronduit Open de samenwerking met de omliggende gemeenten van groot belang. Wij hebben veel voordeel van deze samenwerking en in de toekomst zal die samenwerking nog belangrijker worden. Wij vinden het belangrijk dat Leudal een betrouwbare samenwerkingspartner blijft voor omliggende gemeenten, zorgaanbieders en vooral ook voor kwetsbare kinderen en hun ouders/verzorgers. We hebben inmiddels al meerdere terugkoppelingen gehad vanuit het college over de genomen maatregelen en wat deze structureel hebben opgeleverd of kunnen opleveren. Volgens de laatste informatie zou de bezuinigingstaakstelling van €550.000,- voor 2020 gehaald kunnen worden, oplopend tot meer dan 2 miljoen euro in 2023. Graag horen we van de wethouder de laatste stand van zaken over deze bezuinigingsopgave in het sociaal domein en waarvoor wij als gemeenteraad nog aan de lat staan richting de begroting.

Investeringen

Richting de begroting ontvangen wij van het college ook graag een overzicht van het college over de structurele opbrengsten van grote fusieprojecten die op basis van het accommodatiebeleid zijn gevormd of gaan vormen. Voor een nieuwe accommodatie zouden meerdere oude accommodaties moeten plaatsmaken. Het multifunctioneel gebruik van deze nieuwe accommodatie zou zo moeten leiden tot een hogere bezetting, een betere exploitatie en minder kosten voor de gemeente. We zouden de beleidsplannen graag inzichtelijk willen hebben in een overzicht van deze investeringen met de behaalde bezuinigingen ten opzichte van voorheen. Zijn of gaan we werkelijk zoveel bezuinigen als we denken of hopen?

Tot slot

Een mooi overzicht van de actiepunten uit het coalitieakkoord laat zien dat deze coalitie al goed op weg is in de realisering hiervan. Voor een verdere voltooiing hiervan vraagt Ronduit Open samengevat nu en/of richting de begrotingsvergadering een reactie vanuit het college over de volgende punten:

• Een specificatie van de kosten van de afdeling Ruimtelijke Ordening;
• Een rapportage over de sturing vanuit het college op de uitvoering;
• Een uitleg over structurele overschrijdingen van budgetten;
• De laatste stand van zaken over de bezuinigingen in het sociaal domein;
• De baten ten opzichte van de lasten van fusietrajecten.