Begin oktober werd het televisieprogramma Zembla uitgezonden waarin de focus lag op het bodemonderzoek van het bedrijventerrein in Haelen, nabij Buggenum. Voorheen stond op de grond de elektriciteitscentrale van de Provinciale Limburgse Elektriciteitsmaatschappij, de PLEM. Na de sloop daarvan bleef er sterk vervuilde grond achter met onverbrande resten steenkool (vliegas). Die zijn in depots gestort en afgedekt.

Om te checken of de zware metalen uit de vliegas op zijn plek bleef liggen, is er vanaf de eerste storting in 1965 met peilbuizen gemonitord of deze zware metalen zouden uitwassen en in het grondwater terecht zouden komen. Tot 2019 zou de vervuilde grond op Zevenellen regulier gemonitord zijn. Wat is er nu waar? Provincie zou hebben aangegeven dat de monitoring gewoon doorliep, maar na extra doorvragen zou zijn toegegeven dat er toch (grotendeels) gestopt is met de monitoring. Waarom adviseerde de provincie in 2019 om daarmee te stoppen? Een deskundige in de uitzending gaf aan dat dit onverstandig was. Zeker ook met het oog op de grootschalige verwachte / geplande bouwwerkzaamheden op het terrein. In de uitzending was een voornamelijk zwart weggelakte brief te zien.

Vanuit het college is hierop geantwoord dat de monitoring altijd heeft plaatsgevonden en nog steeds plaatsvindt conform de wettelijke regeling. Er is geen sprake van gevaar voor de volksgezondheid. Met betrekking tot de grondwatermonitoring van de aanwezige vliegasdepots op Zevenellen werd in het programma van Zembla gesteld dat het onduidelijk was of deze nu wel of niet was beëindigd. De Provincie Limburg is vanuit de Wet bodembescherming (Wbb) bevoegd gezag in het kader van het voor het gebied Zevenellen geldende sanerings- en nazorgplan. De monitoring van het grondwater van de drie vliegasdepots is hier onderdeel van.

Metingen

Vliegasdepot 1 en 2
De vliegasdepots 1 en 2 zijn al meer dan 50 jaar geleden aangelegd en afgedekt (periode 1954 -1965). De monitoring van vliegasdepot 1+2 is in 2014 conform het nazorgplan geëvalueerd en hierbij werd geconcludeerd dat de aanwezige grondwaterverontreiniging stabiel is en zich in de voorafgaande 5 jaren niet noemenswaardig heeft verplaatst. De volgende en laatste monitoring is in 2018 uitgevoerd en hierna is ermee ingestemd de monitoring te beëindigen. De overweging vanuit de Provincie om in te stemmen met de beëindiging was gebaseerd op het feit dat, er bij onderzoek van Grontmij in 2008 reeds was geconstateerd dat het grondwater benedenstrooms van het vliegasdepot 1+2 niet tot licht verhoogde gehalten bevat en al sprake was van een stabiele situatie (na meer dan 30 jaar) hetgeen in 2014 wordt bevestigd en in 2018 wederom. Inhoudelijk was het dus akkoord de monitoring te beëindigen.

Vliegasdepot 3
De grondwatermonitoring van vliegasdepot 3 wordt nog steeds uitgevoerd. De rapportage van de uitgevoerde monitoring van vliegasdepot 3 van 2021 is bijgevoegd, hier zijn ook de resultaten van de voorgaande jaren in opgenomen. Uit de resultaten blijkt dat de gehalten niet of slechts licht verhoogd zijn. Op basis van de resultaten wordt geconcludeerd dat verspreiding of negatieve beïnvloeding van de verontreiniging naar de omgeving niet heeft plaatsgevonden. In de uitzending van Zembla werd door een per telefoon geraadpleegde bodemdeskundige aangegeven dat stopzetten van een grondwatermonitoring na 9 jaar wel erg kort was en niet te doen gebruikelijk. De grondwatermonitoring is zoals hiervoor aangegeven niet na 9 jaar gestopt.

Toekomst

Het college heeft verder aangegeven geen reden te hebben om te twijfelen over de kennis bij de Regionale Uitvoeringsdienst Zuid (RUD Zuid) die namens de provincie de vergunningen behandeld. Bij de RUD Zuid zitten ervaren milieuvergunningverleners voor het behandelen van (zware) omgevingsvergunningaanvragen. Daarnaast hebben zij veel expertise in huis als het gaat om geluid, geur en externe veiligheid. De expertise bij de RUD’s staat dus niet ter discussie, maar nu nog het handhaven. Hoe de RUD’s gebonden zijn aan provincies en gemeente vormt de rode draad in de uitzending die terug te kijken is via https://www.uitzendinggemist.net/programmas/3358-Zembla.html. Het betreft de uitzending van 6 oktober 2022.

De uitzending van Zembla heeft voor extra onzekerheid gezorgd bij de omwonenden van Zevenellen. Wat Ronduit Open betreft dient er maximale zekerheid te zijn dat alle toezeggingen worden nagekomen en dat niet later blijkt dat er sprake is van overlast. Wij willen een permanent registratiesysteem zodat tijdig kan worden ingegrepen bij ongewenste en niet vergunde emissies die de gezondheid bedreigen. Handhaving is daarbij belangrijk. In vergunningen moet standaard een handhavingsprotocol worden opgenomen waarin wordt vastgelegd wat de verplichtingen zijn van een bedrijf wanneer zich onverhoopt problemen voordoen.

Helder, duidelijk en open communiceren met burgers moet de norm zijn. Goed communiceren betekent ook dat burgers actief en tijdig moeten worden betrokken bij besluiten. Er moet direct gecommuniceerd worden met alle burgers en uiteraard met dorpsraden of belangengroepen. Ook de ‘stille’ burger moet gehoord worden.

Meer informatie is te vinden op de website van de gemeente Leudal