Bij de behandeling van de kadernota is het de bedoeling dat de fracties het college aandachtspunten meegeven richting de opstelling van meerjarenbegroting 2022 – 2025 die we in oktober behandelen. Te beginnen met een compliment richting onze organisatie, dat ondanks de coronacrisis snel de omslag heeft kunnen maken van het werken op kantoor naar het voornamelijk thuiswerken, terwijl het werk gewoon doorging, en op bepaalde afdelingen enorm toenam.

In de kadernota valt te lezen dat Leudal in staat is om zowel incidentele als structurele risico’s op te vangen indien deze zich voordoen. En ook is de kadernota in het laatste jaar structureel sluitend. Dat zijn mooie constateringen. Verder worden er enkele inhoudelijk punten genoemd waarvan we de uitleg en eventueel opgenomen bedragen plausibel vinden. Een kleine opmerking over het aanbod van binnensportaccommodaties in het westen van Leudal, de kernen Kelpen-Oler, Grathem, Ell, Hunsel, Haler, Ittervoort en Neeritter. Het wordt nog een lastig vraagstuk over hoe om te gaan met het huidige aanbod aan gymzalen t.o.v. het kostenplaatje en de verspreiding van toekomstig aanbod in de vorm van gymzalen, sportzalen dan wel een sporthal. Te lastig om nu zonder deze opmerking zonder meer mee te gaan met hetgeen is opgenomen in de kadernota.

De tekortschietende Rijksmiddelen. Voor een groot deel komt dit op dit moment door de tekorten in het sociaal domein. We hebben onszelf op dit gebied een enorme taakstelling moeten opleggen. Door het aangaan van nieuwe contracten vanaf 2022 zal de grootste bezuinigingsslag gemaakt kunnen worden. Het afgelopen jaar zijn we frequent op de hoogte gehouden van de ontwikkelingen en we hopen dat we tijdens de begrotingsbehandeling concreter inzicht krijgen in de te behalen resultaten in 2022. Er is meer grip en sturing in het sociaal domein en daarom zijn mede de uitgaven gedaald en besparingen gerealiseerd. Structureel heeft het Rijk erkend dat er te weinig geld beschikbaar was en is met extra incidentele middelen gekomen. Al zal het nog een pittige opgave worden om de taakstelling te halen, we hebben er alle vertrouwen in dat wij structureel tot een financieel evenwicht weten te komen in het sociaal domein, waarbij wij een sociale gemeente blijven, die oog en hart heeft voor haar inwoners.

Het belangrijkste dat Ronduit Open het college mee wil geven bij de opstelling van de begroting is dat deze verantwoord en terughoudend moet zijn. We zien of herkennen bij de begrotingsbehandeling dan ook graag de effecten van de in oktober 2020 bij motie aangenomen actiepunten:

• Uitgangspunt moet zijn dat enkel wettelijk verplichte adviezen worden opgevraagd;
• De budgetregeling per afdeling;
• Als uitgangspunt in de werkplannen de basis op orde, dan wettelijke taken, dan uitvoering en dan nieuw beleid;
• De aangescherpte mandaatregeling.

We willen en moeten van alles in Leudal de komende jaren, maar dan moeten we ook kritisch kunnen zijn op onze begroting en de uitvoering ervan. Bij een gebrek aan capaciteit bijvoorbeeld is het in zulke omstandigheden extra hard nodig om prioriteiten te stellen. Niet uitzonderlijk veel tijd besteden aan weinig relevante details en daarbij de hoofdzaak uit het oog verliezen. Aan het college de taak om in een zo’n vroeg mogelijk stadium op de hoogte te zijn van spelende problemen, vragen te beantwoorden en de uitvoering van een duidelijke richting te voorzien. Dus niet de volgorde probleem, duur personeel aannemen en pas daarna concrete te nemen stappen gaan bedenken. Niet in algemeenheden blijven hangen, maar duidelijke uit te voeren opdrachten hebben klaarliggen.

Neem financieel gezien de loon- en prijscompensatie en de herijking van het gemeentefonds. Miljoenen euro’s aan structureel ingeboekte lasten, wat vooraf en tijdens de begrotingsbehandeling vorig jaar al onnodig leek, kort daarna ook bleek, en daardoor ook de lasten voor burgers en bedrijven zogenaamd met 6% moeten verhogen, en dat we vervolgens alles op alles moeten zetten om deze voorstellen terug te draaien om terughoudend financieel te begroten. Dus geen onnodige lastenposten begroten en zodoende ook niet de belastingen enorm verhogen. In plaats van te blijven verkondigen dat belastingverhogingen verantwoord zijn omdat we toch zo’n goedkope gemeente zijn, en we anders structureel negatief zouden eindigen, zouden we veel meer moeten inzetten op een sobere begroting. Dat zogenaamd structureel negatief eindigen moeten we onszelf niet onnodig aandoen. En het is ook niet eens gebleken. Structureel in 2019 bijna 3,4 miljoen euro overschot, voor 2020 na wijziging begroot op 2 miljoen euro tekort, en dan is onze realisatie over 2020 vervolgens toch 1 miljoen euro structureel in de plus. En bij de behandeling van die jaarrekening vorige week spraken we ook nog over de 4,8 miljoenen euro meer baten dan begroot. Vele bedragen daarvan waren incidenteel. Maar op zo’n gigantisch bedrag hoeven we niet met droge ogen te verkopen dat het nou zo’n goede begroting was, en dat de lastenverhoging voor de inwoners en bedrijven van Leudal gerechtvaardigd was.

Alle vertrouwen uitsprekende in het college, de collega-raadsleden veel wijsheid wensende, wachten wij de begrotingsbehandeling af.